Devam Eden Yolculuğum...

Ürdün’de nasıl bir rota izlemeliyiz? Ürdün’de ne kadar süreyle kalınır? Bir ya da iki hafta Ürdün gezisi için hangi rotayı takip etmeliyiz? Tüm bu sorulara yanıtlarımızı yazımızın içerisinde bulabilirsiniz.

Rotanızı belirlemeden önce Ürdün ile ilgili genel bilgiler için;

Ürdün Gezi Rehberi

Ürdün çok küçük bir ülke, birbirine en uzak iki uç noktasının uzaklığı yaklaşık 550 km. Yaşam alanlarının yoğun olduğu ülkenin batı kıyısında ise 400 km civarındadır. Dolayısıyla ülkeyi bir uçtan bir uca kat etmek için birkaç saatlik araba yolculuğu yeterli olmakta. Seyahatimizi planlarken ilgi alanlarınız ve tatil sürenizi dikkate alarak plan yapabileceğiniz rotaları yazımızda sizlerle paylaşmaya çalışacağız. Şahsi kanaatimiz 7-10 günlük bir süre Ürdün’ü tam anlamıyla gördüm demek için yeterli. Ancak 3-4 gün gibi sınırlı bir süreniz varsa da temel noktaları ziyaret etmeniz ve rotanızı hızlı bir şekilde tamamlamanız mümkün. Sizler de seyahatinizin ardından takip ettiğiniz rotayı ve deneyimlerinizi yorumlar kısmında bizlerle paylaşabilirsiniz.

Ürdün’ün bize sunduğu seçenekleri biraz açıklayarak ilgi alanınız ve sürenize göre rotanızı belirlemenize yardımcı olmaya çalışacağım. Kısa başlıklar halinde özet bilgiler vereceğim, detayları yazmamıza gerek yok, internet üzerinden detaylı bilgileri bulmak çok kolay zaten, ben sadece püf noktalarını sizlerle paylaşmaya çalışacağım. 1-2 hafta süreniz var ise ilgi alanına göre seçim yapmak zorunda değilsiniz ama süre kısıtınız var ise bazı yerlerden feragat etmemiz gerekecek.

Tarih Odaklı;

Eğer tarihe ilginiz var ise, Roma Harabeleri, Haçlı seferleri, Arabistanlı Lawrance, kaleler, yıkıntılar ilginizi çekiyor ise ülkenin kuzey kısmına odaklanmalısınız. Amman’ın  kuzeyinde bulunan Jareş, Irbid, Ürdün Vadisi ve Azrak tarih meraklılarını cezbedecek yerler. Bir de Amman’ın güneyinde bulunan Petra Antik Kenti var tabi ki, ama tüm rotalara eklenecek , olmazsa olmaz bir yer olduğu için ondan özellikle bahsetmiyoruz. 3 günlük rota da bile Petra mutlaka bulunmalı. Petra başlı başına bir şehir olduğu için orası ile ilgili tecrübelerimizi ayrı bir rehber olarak paylaştık, buradan okuyabilirsiniz. Yine güneyde Hristiyan nüfusu ve geçmişi ile Madaba tarihi kentlerinden.

Deniz-Güneş Odaklı;

Deniz, kumlar tam bana göre, yatıp uzanayım, kendimi dinleyeyim ya da dalış yapayım, deniz altını keşfedeyim diyorsanız, Ölüdeniz ve Kızıl Denize yakınlığı dolayısıyla Akabe rotamıza eklenmeli. 1-2 haftalık rotalarda sorun değil ancak seyahat süreniz kısa ise, seçim yapmak zorunda kalacağınız konulardan biri.

Doğa-Çöl-Yürüyüş Odaklı;

Ürdün’ün en meşhur rotaları doğal güzellikler, kanyonlar, kızıl kumu ile marsı hatırlatan çölleri içeren rotalar. Pek çok gezgin bedevilerin bu doğal yaşam alanlarını tecrübe etmek için özellikle geliyor. İlgi alanınız bu ise daha çok ülkenin iç ve orta kesimlerine odaklanmamız gerekiyor. Yine kısa süreli rotalarda seçim yapmak zorunda kalacağız. Wadi Rum, Wadi Mucib en bilinenleri, keçi yününden çadırlarda kalabilir, develerle çölde seyahat edebilir, günü birlik jeep turlarına katılabilir, önceden yetkililere haber vermek şartıyla doğada kendi başınıza yürüyüşler yapabilirsiniz. Wadi Rum başlı başına bir rehberi hak ediyor, o konuda ayrıca bir yazı yazacağız.

Ürdün'e ne zaman, nasıl gidilir? Yanımda ne kadar para getirmeliyim? Kredi kartımı orada kullanabilir miyim? Ürdün'de ulaşım nasıl gibi sorularınız var ise öncelikle Ürdün Gezi Rehberi'mize mutlaka göz atın.

Şimdi gelin sizin için önerdiğimiz rotaları beraber inceleyelim;

Bir Hafta için Rota Önerisi

1.GÜN-Amman-Varış
2.GÜN-Petra
3.GÜN-Petra
4.GÜN-Wadi Rum
5.GÜN-Wadi Rum
6.GÜN-Akabe
7.GÜN-Amman-Dönüş

7-8 günlük bir süreniz varsa Ürdün’ü hakkıyla gezdim demek için yeteri kadar süreniz var demektir. Bizler için Ürdün’e girmenin bugünlerde 2 yolu var. Uçakla ya da İsrail sınırından. Irak ve Suriye sınırı da var ama tercih etmek isteyeceğinizi sanmıyorum.  İsrail vizeniz varsa Akabe ya da Kuzeyden West Bank’tan giriş yapabilirsiniz. Uçakla da Amman ya da Akabe’den olmak üzere 2 seçeneğiniz var. Pegasus her gün Ankara ve Antalya’dan Amman’a uçuyor. Türk Hava Yolları da İstanbul'dan Amman ve Akabe’ye her gün uçuş yapıyor. Her halükarda rotanız kuzeyden Amman’dan başlayarak  güneye-Akabe’ye doğru ya da tam tersi güneyden kuzeye olacak. Dolayısıyla sizinle paylaşacağımız rotayı tersinden de yapma şansınız olduğunu unutmayın.

1.Gün-Amman-Varış

Türkiye'den Pegasus Ankara ve Antalya'dan her gün Amman'a uçuyor. Uçak gün içerisinde Amman'a varmış oluyor. Eğer araba kiralamıyor ve taksi ile seyahat etmiyor iseniz bugünü Amman'da geçirmek zorundasınız demek. Amman ülkenin başkenti ve ülkenin yarısı bu şehirde yaşıyor. Kendi standartlarında büyük bir şehir olmakla birlikte, tarihi mekanlarını dolaşmak için bir gün çok rahat yeter. Sizler de seyahatinizi Amman'dan başlatıyor ve buradan sonlandırıyor iseniz bu günleri başkenti gezmek için değerlendirebilirsiniz.

Türk Hava Yolları Amman'ın yanı sıra ülkenin güneyindeki 2. büyük şehir olan Akabe'ye de uçuyor. Seyahatiniz Akabe'den başlıyor ise aşağıdaki rotayı tersten yapabilirsiniz. Ancak bu kent genelde Avrupalı emeklilerin tercih ettiği bir destinasyon olduğundan bilet fiyatları biraz daha pahalı.

Bir diğer uçuş alternatifi ise Şengen vize sahiplerini ilgilendiriyor. Ryan Air Romanya ve Bulgaristan'dan Amman'a uçuyor, uzun aktarma saatlerini göze alabilirseniz Pegasus ve THY'den çok daha ucuza bu ülkeyi ziyaret edebilirsiniz.

Öneri

;

Kalacağınız yerin Rainbow Street'e yakın olduğundan emin olun, böylece şehrin tarihi yerlerine yürüme mesafesinde olacaksınız.

GoogleMaps ve Maps.me uygulamasından ülkenin tüm haritasını indirip, önemli noktaları önceden işaretlerseniz, internet bağlantısına gerek olmadan gitmek istediğiniz yerlere ulaşabilirsiniz.

Şehirde toplu taşıma yok denecek kadar az, gitmeden Uber ve Careem uygulamalarını indirmeniz işinize yarayabilir.

Kuzey (Tabarbour) ve Güney'de (Wihdat) olmak üzere 2 tane otobüs garajı var.

Perşembe ve Cuma hafta sonu, cuma saatinde açık bir yer bulmak zor olabiliyor, özellikle para mevzuları için önceden planınızı yapın.

Pasha Hotel müşterisi olup olmamanızdan bağımsız olarak katılabileceğiniz ücretsiz yürüyüş turları düzenliyor. Bahşiş verebilirsiniz. Adresi; http://ammanpashahotel.com/downtown-tour-on-foot/

2.Gün-Amman-Petra (Wadi Musa)

Aslında Petra için Wadi Musa kasabasına gidiliyor. Antik kent bu kasabanın yanında. Araç kiralamıyor ve taksi kullanmıyor iseniz geriye iki alternatifiniz kalıyor. Jett otobüs şirket ve dolmuşlar. Jett ülkenin tek işler otobüs firması, internet sitesinden bilet alınabiliyor. Petra'nın yanı sıra ülkenin diğer önemli noktalarına otobüs bulabilirsiniz. Petra'ya günde sadece bir seferleri var ve sabah 06:30'da. Continental Otel'in önündeki ofisinden kalkıyor. Biletler yüksek sezonda bitebileceğinden en azından bir gün önceden almakta yarar var.

Diğer alternatif olan dolmuşların belli bir hareket saati yok, süre kısıtlamanız yok ise değerlendirebilirsiniz.

3.Gün-Petra

Petra Antik Kenti dünyanın yeni yedi harikasından biri ve ziyaret edince neden olduğunu daha iyi anlayacaksınız. İlgili rehberimizde detaylarına gireceğiz ancak bizce en azından 2 gün süre ayrılmayı hak ediyor. Jordan Pass alarak ya da girişte ücret ödeyerek biletinizi alabilirsiniz. Farklarını öğrenmek için Ürdün Rehberimize göz atabilirsiniz.

Öneri

;

Antik kent bir uçtan bir uca 8 km, yan yollarla beraber yürünebilecek mesafeler onlarca kilometre, dolayısıyla rahat edebileceğiniz ayakkabı, bot ve yürüyüşe uygun kıyafet getirin.

Sabah ve akşam üzeri serin, gün içinde çok sıcak olabiliyor. Katmanlı kıyafetler tercih edebilirsiniz.

Kış aylarında bile rüzgar ve güneş oldukça etkili, güneş kremi, nemlendirici ve dudak kremi getirilmesini öneririm.

Kent içerisinde ücretsiz internet bağlantısı bulabileceğiniz kafe ve restoranlar, wc'ler mevcut.

En az iki gün öneriyoruz, ilk gün ana caddeyi keşfedip, 2. gün sabah açılış saati olan 06:30'da gelirseniz kimsenin olmadığı nefis kareler çekebilirsiniz.

Her ne kadar antik kent yeteri kadar ingilizce işaret ve açıklayıcı tabelalarla dolu olsa da yanınızda küçük bir rehber ya da internet çıktıları almanız bu şahane kenti sizin için çok anlamlı kılacaktır.

Hazine'yi (Treasuary) daha yukarıdan gören 2 nokta var, tabela olmasa bile bulmaya çalışın, çalışanlara, rehberlere sorun.

Develerle fotoğraf çektirmek ücretsiz, bahşiş vermeyin almaları yasak, zaten kabul etmiyorlar.

Yürüyüş yolunun ortasında 8000 kişilik bir tiyatro göreceksiniz. Romalılara ait olmayan bölgedeki tek tiyatro.

Giriş ücretine dahil olmayan gece etkinliği var. Sadece haftada 3 gün yapılıyor. İnternette çelişkili yorumlar var, kimisi çok sevdiğini belirtirken, bir diğeri para tuzağı diyor. Benim pek ilgi alanıma girmediğinden deneyimlemedim.

Cam şişe içerisine kumdan yapılan küçük eserler el yapımı şeyler göreceksiniz. Wadi Rum, Akabe ve pek çok yerde daha karşınıza çıkacak. En pahalısı burada satılıyor. Daha sonra bulamam diye benim gibi almayın. Küçüklerine 5 daha büyüklerine 10 dinar istiyorlar, hemen hemen yarısına kadar düşürebiliyorsunuz, diğer şehirlerde 2-3 katı daha düşük diyatlı, bilginiz olsun.

4.Gün-Wadi Musa-Wadi Rum

Wadi Musa 'dan Wadi Rum'a toplu taşıma olmakla birlikte hareket saatleri tutarsız. Jett Şirketinin sitesinden otobüslerin saatlerini kontrol edebilirsiniz. Günden 1.kez karşılıklı otobüs var. Ayrıca kaldığınız hotelden-hostelden sizin için paylaşımlı bir minibüs ayarlamasını isteyebilirsiniz. Taksiyi 4 kişi paylaşırsanız 10 dinar, minibüsler ise kişi başı 6-8 dinar alıyor. Yolculuk yaklaşık 2 saat sürüyor ve sizi Wadi Rum girişindeki köye kadar götürüp, kalacağınız çadırların rehberlerine ulaşarak sizi karşılamalarını sağlıyorlar.

5.Gün-Wadi Rum

Wadi Rum ülkenin güneyinde Bedevilerin yüzyıllardır yaşadıkları etrafı yüksek kayalarla sarılı çöllerden oluşan bir alan. Burasını sıradan çöllerden ayıran şey kırmızı kumları ve yerden bir anda dümdüz yükselen kaya blokları. Marslı filmi bu coğrafyada çekilmiş, biraz fikir verebilmesi açısından aşağıdaki fotoğrafı paylaşıyorum.

Wadi Rum için en azından 2 gün öneriyorum ancak zamanınız kısıtlıysa akşam üzeri gelip, tüm gün aktivitelere katılarak da 1 gün içerisinde çok büyük bir kısmını deneyimlemeniz mümkün.

Wadi Rum ile ilgili ayrı bir rehber hazırlayacağım. Ancak aklınızda bulunması gerekenleri kısaca burada özetleyeceğim.

Öneri

;

Eğer bahar ve son bahar aylarında ziyaret planlıyorsanız gelmeden önce kalacağınız çadır kampını rezerve etmenizde yarar var, diğer dönemlerde geldiğinizde mutlaka yer bulursunuz üstelik pazarlık yapma şansınız artar.

Çölde gündüz-gece sıcaklık farkları oldukça yüksek, Kasım-Aralıkta bile gündüz 25 dereceler normalken geceleri 0'a yaklaşıyor. Dolayısıyla gece yatarken özellikle kalın bir şeyler gerekebiliyor. Çadırlarda çoğu kez sadece 1-2 çift battaniye oluyor.

Yazın akşam 5'te, kışın akşam 4'te hava kararıyor, planınızı buna göre yapın.

Neredeyse tüm turlar standart, 3-4 saatlik jeep turu kişi başı 40-50 dolar, ki bu sürenin yeterli olduğunu, günlük tur satın alınmasına gerek olmadığını düşünüyorum. Günlük turlar da 90-100 dolar ki, normal turlardan sadece 2-2,5 saat fazla sürüyor.

Oldukça kuru, sonbahar ve kış aylarında rüzgarlı bir havası var. O yüzden cildiniz çok çabuk kuruyor. Özellikle dudak için krem getirmenizi tavsiye ederim, benim çok ihtiyacım oldu ama bulamadım.

Her ne kadar tüm sitelerde rehbersiz gezi yapamazsınız dese de bölgenin uçsuz bucaksız yapısı ve kamplardaki bedevilerin ilgisizliği sayesinde çok rahat kamptan uzaklaşabiliyorsunuz. Ve akşam yemeğinde, ateş başında toplanana kadar yokluğunuzu anlamaları mümkün değil. Kampta ilk gün tek başıma 16 km yürüdüm ve tek bir insana veya araca rastlamadım. O yüzden özellikle yüksek tepelerden, kayalardan uzak durmak gerekir, olmaz olmaz ama bir şekilde yaralanır ve yürüyemez duruma düşerseniz gerçekten birinin sizi bulması günler bulabilir. Gidince ne demek istediğimi anlayacaksınız. Km'ye düşen insan sayısının en az olduğu bölgelerden biri.

Kendinize çok güvenseniz bile, çöle çıkacağınız zaman, mutlaka kamptakilere gittiğiniz yönü ve ne kadar yürümeyi planladığınız bilgisini verin ve yanınıza bolca su alın. Yolda çalı ve kumdan başka bir şey görmeyeceksiniz. Tek duyduğunuz seste kuş ve rüzgar sesi olacak. Onun dışında canlı belirtisi yok. Nasıl bir yere benzediğini görmek için instagram hikayelerimi izleyebilirsiniz.

6.Gün-Akabe

Wadi Rum'dan ayrılmak için maalesef tek seçeneğiniz taksiler. Standart 20-25 dinar istiyorlar. Aslında Akabe sadece 1 saat uzaklıkta ancak Ürdün sebebini anlamadığım bir şekilde pahalı. Bir süre sonra alışıyorsunuz.

Kaldığınız kamp sizi Wadi Rum girişindeki köye bırakıyor genelde. Diyelim ki çok kötü bir yerde kaldınız, standart ücret 5 dinar. Köyün girişinde hemen size yaklaşan taksiciler olacak. Akabe ya da Petra'ya gittiğinizi biliyorlar. Önce 20-25 standart taksi ücretinden anlaşmaya çalışıyorlar. O kadar paranız olmadığını ve 5-6 dinar verebileceğinizi söyleyin. Sizin tecrübeli bir gezgin olup, kazık yemeyeceğinizi anlayınca, sizin gibi aynı yöne gidecek bir kaç gezginle aynı taksiye bindirip gönderiyorlar. Sabahları bekleme süreniz en fazla 15-20 dakika, mutlaka başkaları da oluyor.

Akabe çok küçük bir şehir. Görülmesi gereken yerleri yürüyerek 1-2 saat alır en fazla. Burası normalde Kızıldenize olan yakınlığı dolayısıyla dalış severlerin uğrak noktası. Sizin de ilgi alanınıza giriyor ise değerlendirebilirsiniz. Yoksa burasını sadece dönüş yolu olarak kullanarak bir gün için Ölüdenize ya da Wadi Mujib'e geçebilirsiniz. Orası size kalmış.

7.Gün-Amman-Dönüş

Amman'dan dönüş uçuşuna kadar olan süreyi gelirken görmediğiniz yerlerini görmek ya da dinlenmek için değerlendirebilirsiniz. Hava alanına ulaşım taksiyle 30, dakika, otobüslerle yaklaşık 1 saat sürüyor. Küçük bir hava alanı olduğu için 2 saat önce gelmeniz yeterli olur.

İki Hafta için Rota Önerisi

1.GÜN-Amman-Varış
2.GÜN-jeraş-İdrib-Ürdün Vadisi
3.GÜN-Amman-Ölü Deniz
4.GÜN-Ölü Deniz-Amman
5.GÜN-Petra
6.GÜN-Petra
7.GÜN-Wadi Rum
8.GÜN-Wadi Rum
9.GÜN-Akabe
10.GÜN-Akabe-Kızıldeniz
11.GÜN-Akabe-Wadi Mujib
12.GÜN-Wadi Mujib
13.GÜN-Amman
14.GÜN-Amman-Dönüş

Bir haftalık gezimde tanıştığım gezginlerin pek çoğu Ürdün’e 3 gün ile 1 haftalık bir süre ayırmışlardı. Sadece 2 hafta gezen bir kişiyle tanıştım. Vaktiniz varsa neden olmasın? Rahat rahat, hiç acele etmeden dolaşmak istiyorsanız aşağıdaki gibi bir rota önerebilirim. Bu rota Ürdün'den hemen hemen görülmesi gereken tüm yerleri kapsıyor. Gitmediğim yerlerle ilgili sadece içeriklerinden bahsedip, hızlıca üzerinden geçeceğim.

1.GÜN-Amman-Varış

Yukarıda bir haftalık rotada ayrıntılı bahsetmiştik. İlk gün Rainbow Street'i gezebilirsiniz. Gece de hareketli olan nadir yerlerden biri. Bu rotada son 2 günü Amman'a ayıracağımız için ilk gün dinlenerek geçirebilirsiniz.

2.GÜN-Jeraş-İdrib-Ürdün Vadisi

Araç kiralamadıysanız ya da taksi kullanmıyorsanız Kuzeydeki Tabarbour Garajına gitmeniz ve buradaki dolmuşları kullanmanız gerekiyor. Ürdün pahalı bir ülke olsa da taksileri çok pahalı değil. O yüzden bu otobüs garajlarına ulaşmak için taksileri kullanabilirsiniz, taksiciler yoldayken muhtemelen nereye gittiğinizi öğrenmek ve size teklifte bulunmaya çalışacaktır. Değerlendirmek size kalmış.

Jeraş'ın tarihi konulara ilgisi olan gezginlere hitap ettiğinden bahsetmiştik. Daha önceki Orta Doğu ve Türkiye gezilerimde bol bol Roma kentleri gezmiş ve çok daha iyilerini görmüş bulunduğumdan ben bu kısmı atladım. Ancak benim de böyle bol vaktim olsaydı, ziyaret etmek isterdim.

3.GÜN-Amman-Ölü Deniz

Yine Ürdün'ün olmazsa olmazlarından, dünyada eşi benzeri olmayan bir fenomeni. Amman'a da oldukça yakın bir mesafede. Peki burasını diğer yerlerden ayıran özelliği ne? Burası dünyanın en alçakta bulunan gölü. Deniz seviyesinin 400 metre altında bulunuyor. Bir diğer önemli özelliği de yüzde 30'un üzerindeki tuz oranı, dolayısıyla batmak neredeyse imkansız.

Peki ben burasını niye görmedim derseniz, bir gölde batmadığımı görmek için bu kadar yol ve para vermek istemedim. Burası her en kadar göl kenarı olsa da girilebilecek tüm sahiller pahalı-lüks otellerle çevrilmiş. Diğer bölümleri kayalık, ücretsiz girebileceğiniz bazı yerlerde ancak aracınızla gidilebilecek mesafede. Bu oteller size sahillerini açıyor ancak 25 dinar yaklaşık 200 250.-TL talep ediyorlar. Bir de üstüne yediğiniz içtiğinizi koyarsanız gitmeme sebebim daha iyi anlaşılıyor.

Ama şifalı çamur banyoları ile pek çok turistin de uğrak noktası, yine vaktiniz ve paranız varsa görmenizi öneririm. Ancak ben gitmediğimden önerilerde bulunamıyorum.

Amman'a yakın mesafesiyle günü birlik taksiyle ya da otellerin ayarladığı tur grupları ile gidilebileceği gibi Jett Şirketinin de günlük karşılıklı otobüs seferleri mevcut.

4.GÜN-Ölü Deniz-Amman

Burada en azından bir gün geçirmeniz öneriliyor. Amman'a yakın mesafede olduğundan dönüş sorun olmayacaktır.

5.GÜN-Petra

Yukarıda bir haftalık programda detaylarını verdiğimizden üzerinde durmuyorum ancak en az 2, mümkünse 3 gün öneriyorum. Biletlerde tek gün için 70 USD ve ilave her gün için 5 dolar fazladan ödemeniz gerekiyor.

6.GÜN-Petra

Detaylı Petra rehberine buradan ulaşabilirsiniz. En azından 2 gün Petra'yı gezdikten sonra Wadi Rum'a geçebilirsiniz.

7.GÜN-Wadi Rum

Yukarıda detaylı anlatıldığından üzerinde durulmayacak ve ayrı bir rehber hazırlanınca buradan paylaşılacak.

8.GÜN-Wadi Rum

9.GÜN-Akabe

Akabe'nin küçük bir şehir olduğundan bahsetmiştik. Wadi Rum'dan sabah saatlerinde buraya varmış olacaksınız. Bugün gezilmesi gereken yerleri görüp, yarınki Kızıldeniz ile ilgili turlara göz atarak bir tekne ya da dalış turu planlayabilirsiniz. Ayrıca yine dönüş yolu için Shereton Otelin yanındaki Jett Ofisine uğrayarak dönüş biletlerinizi de alabilirsiniz.

10.GÜN-Akabe-Kızıldeniz

Bugün deniz etkinlikleri ile değerlendirebilirsiniz. Ya da yorgun hissediyorsanız ücretsiz halk plajından yararlanabileceğiniz gibi şehrin biraz dışında bulunan otellerin plajlarından da 10-30 dinar gibi rakamlar ödeyerek yararlanabilirsiniz. Özellikle halk plajlarında bikini veya çok açık kıyafetlerin giyilmesinin iyi karşılanmadığını belirtelim. Yerel halk için zaten bunlar yasak, genellikle tüm kıyafetleri ile denize girildiğini göreceksiniz.

11.GÜN-Akabe-Wadi Mujib

Bugünü Wadi Mujib'e ulaşmak ve orada kalacağımız kamp alanına yerleşmek için değerlendiriyoruz.

12.GÜN-Wadi Mujib

Wadi Mujib benim çok gitmek istediğim ancak ters konumu ve süremin kısıtlı olduğu için göremediğim bir yerdi. O yüzden fazla bilgi veremeyeceğim ancak Ürdün'ün içme suyu kaynaklarının bu vadiden geldiğini ve harika manzaralı kanyonlarda su içerisinde yürüyüşler yapabileceğinizi söylemekle yetineyim.

13.GÜN-Amman

Wadi Mujib dönüşü şehrin daha önce gezemediğimiz yerlerini görmek için değerlendirebileceğimiz gibi doğaya, çöllere doydu isek, şehrin kalbur üstü semtlerindeki AVM'lerinde ya da restorant ve 3.nesil kahvecilerinde değerlendirebilirsiniz. Ben beklediğimden daha iyi mekanlarla karşılaştım, keşfetmek size kalmış.

14.GÜN-Amman-Dönüş

Şimdide süresi kısıtlı olanlar için mutlaka görülmesi gereken yerleri daralttığım rota önerilerimi paylaşmak istiyorum. Yukarında detaylı yazdığım için ayrıntıya girmeyeceğim.

Ürdün'de en azından 1 hafta önermekle birlikte, ucuz bilet bulmuş, iş gezisine gelmiş ama sadece bir kaç gün izin alabilmiş biri olabileceğinizi düşünerek, ilgi alanınıza göre aşağıdaki rotaları da öneriyorum.

3-4 Gün Tarih Odaklı Rota Önerisi

1.GÜN-Amman-Varış
2.GÜN-jerash-İdrib-Ürdün Vadisi
3.GÜN-Amman-Petra
4.GÜN-Amman-Dönüş

3-4 Gün Deniz Odaklı Rota Önerisi

1.GÜN-Amman-Varış
2.GÜN-Amman-Ölü Deniz
3.GÜN-Ölü Deniz-Akabe
4.GÜN-Amman-Dönüş

3-4 Gün Doğa-Yürüyüş Odaklı Rota Önerisi

1.GÜN-Amman-Varış
2.GÜN-Amman - Wadi Rum
3.GÜN-Wadi Rum-Wadi Mujib
4.GÜN-Amman Dönüş

Bir haftalık Ürdün gezimi tamamladım ve ayağımın tozuyla, aklımdakileri de unutmadan bu yazıyı yazmaya koyuldum. Ürdün nerede? Ürdün'e ne zaman gidilir? Ürdün'de kaç gün kalınmalı? Ürdün için ne kadar bir bütçe gerekli? Ürdün için nasıl bir ulaşım tercih edilmeli gibi temel sorularınıza cevaplarımı bu yazı içerisinde bulabilirsiniz. Petra Antik Kenti ve Wadi Rum ile ilgili rehberlerimi ayrı yazılarda paylaşmaya çalışacağım.

Ürdün Nerede?

Ürdün Ortadoğu'nun kalbinde. Kuzeyinde Suriye, doğusunda ve güneyinde sırasıyla Irak ve Suudi Arabistan'la komşu, batısında ise İsrail ile çevrili küçük bir Arap ülkesi. Çevresindeki bir birinden farklı ve uzun bir süredir çatışma yaşayan ülkeler arasında olmasına rağmen, uzun süre sorunlardan uzak kalmayı başarmış, oldukça da güvenli bir ülke.

Çatışmalardan uzak kalmayı başarması bir yana bu çatışmalardan kaçanlar için bir sığınılacak bir ülke olmuş. Bugün için de bölgede Türkiye'den sonra en çok mülteciye ev sahipliği yapan bir ülke. Hatta nüfusu ile orantılandığında mültecilere en çok kucak açan ülke konumunda.

Neden Ürdün?

Bir kere Türkiye'ye çok yakın ve vize istemiyor. Normalde pek çok ülkeden vize istemiyorlar ama 40 USD istiyorlar. Arap ülkeleri haricinde Türkiye vatandaşları vize ücretinden istisna edilmiş. Tam anlamıyla elinizi kolunuzu sallayarak girebiliyorsunuz.

İnsanları oldukça sıcak ve Türk milletini seviyorlar. Ülkeye 90'larda göç eden ve bugün artık kendilerini Ürdünlü olarak tanımlayan 2 milyonun üzerindeki Filistinlinin yanı sıra Rusların zulmünden kaçıp bu topraklara sığınan 100 binin üzerinde Çerkez'in bulunmasının Türklerin hoş karşılanmasında payı büyük.

Her türlü gezgine hitap edecek bir turizm çeşitliliği mevcut. Tarihten hoşlanıyor musunuz? Amman 9000 yıldır olduğu yerde ve dünyada sürekli insan yaşamı olan çok az sayıdaki şehirden biri. Romalılar, Arabistanlı Lawrance hepsi bu coğrafya da bulunmuş, haçlı seferleri bu topraklara düzenlenmiş, izlerini takip etmek heyecanlı olacak.

Çöl deneyimi mi yaşamak istiyorsunuz? Develere binebilecek, ciplerle safari yapabilecek, Bedeviler çöllerde nasıl yaşamış görebileceksiniz.

Issız bucaksız yerlerde yürümeyi mi seviyorsunuz? Hiking-Trekking tam size göre mi? O zaman yine doğru yerdesiniz. Wadi Rum'da kendinizi marsta yürüyor gibi hissedeceksiniz. Wadi Mucib'in kanyonlarında saatlerce yürüdüğünüzde gök yüzünü unutacaksınız. Mesafeler, yükseklikler anlamını yitirecek, yıldızlar daha bir parlak görünecek gözünüze.

Dünya harikaları mı ilginizi çekiyor? O zaman Dünyanın yeni 7 harikasından biri olan Petra Antik Kenti tek başına bu ülkeye ziyaret etmeniz için bir sebep. Petra Rehberimize buradan ulaşabilirsiniz.

Gezmek-tozmak bana göre değil, yan gelip yatarım diyorsanız, Ölü Deniz ve Akabe'de bu ülkede. Lüks otellerin havuzlarında, sahillerinde güneşlenebilir, Ölü Deniz'in şifalı toprağıyla çamur banyosu yapabilirsiniz.

Ürdün Vizesi-Jordan Pass gerekli mi?

Ürdün vize istiyor mu? Jordan Pass almamıza gerek var mı?

Yazıyı yazdığım 2019 sonu itibariyle Ürdün bizden vize istemiyor. Aslında çok az sayıda ülkeden vize istiyor, kapıda elektronik vize uygulaması var kolaylıkla alınabiliyor ama 40 Ürdün Dinarı bir ücret ödemeniz gerekiyor. Eğer şuradaki resmi sitesine girerseniz Türkiye'nin karşısında da 40 JOD gibi bir rakam olduğunu ve kapıda alabileceğinizi okuyor, üzülüyorsunuz ve site sizi Jordan Pass almaya yönlendiriyor. Ancak bakanlığın sitesinde yada Wikipedia'dan araştırdığınızda Arap ülkeleri ile birlikte Türkiye'den vize ücretinin istisna kapsamında olduğu yazıyor. Ben de tam olarak bu bilgiyi teyit edememekle birlikte, en kötü hava limanında öder, vizeyi alırım dedim ve tahmin ettiğim gibi hiç bir vize ücreti ödemeden elimi kolumu sallayarak ülkeye girdim.

Bu kısım neden önemli; eğer Ürdün'e sadece Petra'yı görmeye gelen bir yabancı iseniz, ya da Türk pasaportunuzdan başka bir pasaportunuz var ve onunla girerim diyorsanız 45 USD vize ücretinin üzerine bir de Petra Antik kentini gezmek için giriş ücreti olarak 75 USD ödemeniz gerekiyor. Ayrıca bir kaç müze daha gezeyim, Wadi Rum'u da göreyim derseniz ödeyeceğiniz tutar 130 USD'ye yükseliyor. Jordan Pass'in resmi sitesinde Petra dahil 40 aktiviteye ücretsiz giriş ve vize ücreti dahil satılan paketin fiyatı 75 JOD yani yaklaşık 105 USD', her koşulda karlısınız. Ancak Türk vatandaşları olarak 45 USD vermediğimizi düşündüğünüzde ve kafanızda müze gezmek yok ise 20-25 USD kar etme imkanımız oluyor. Ben Petra girişi için 75 USD, Wadi Rum girişi için 10 USD ödedim, müze ziyareti yapmadığım için 15 USD tasarruf ettim. O tutar 1-2 gecelik hostel ücreti demek. Üstelik müze ücretlerinin de 2-5 JOD arasında olduğunu, pek çok yerde de ücretsiz olduğunu gördüm.

Sonuç itibariyle müzelere bayılırım, 10-15 USD için uğraşmaya değmez diyorsanız gitmeden önce sitesinden Jordan Pass'i alın, telefonunuza indirin, derdiniz olmasın. Aksi halde gittiğiniz her etkinlik için gişe sırasına girip bilet almanız gerekecek. Ancak gördüğüm kadarıyla Petra ve Wadi Rum girişlerinde Jordan Pass'iniz olsa bile QR kod makineleri çalışmıyor ve gişede sıraya girip yine kaşeletmeniz gerekiyor.

Döviz -Para -Kart Mevzuları

Ürdün finansal konularda gelişmiş bir ülke. Her köşede banka şubesi, ATM görmeniz olası, küçük iş yerlerinde bile kredi kartları kabul ediliyor, hatta temassız ödeme bile yapabiliyorsunuz. Ancak yine de yanınızda nakit getirmenizi tavsiye ediyorum.

Sebeplerine gelince, döviz büroları ve banka şubeleri ciddi komisyonlar alıyor. Kurların kötü olduğu yetmezmiş gibi, 250-300 USD altında para bozdurduğunuzda 5 JOD gibi bir komisyon alıyorlar. Dolar karşısında bile değerli bir para olan Dinar'ın alım gücünün yüksek olması yetmezmiş gibi, bir de komisyon ödemek zorunda kalmak sinir bozucu.

Ülkenin pek çok yerinde kredi kartı kullanımının yaygın olduğundan bahsetmiştik. Küçük kasabalarda, hatta çölde çadırda bile kart geçen yerler var, ancak düşük tutarlı alışverişlerde sorun çıkarabiliyor, ya da belli bir tutarın altında kullandırmak istemeyebiliyorlar.

Ne kadarlık bir bütçe ayrılmalı? Ürdün hiç ucuz bir ülke değil. Tuvalet ücreti bile 1 JOD'dan başlıyor. Hostelde kalırım, toplu taşımayı kullanırım diyorsanız günlük 100 USD, hotellerde kalır ve araba kiralamayı düşünürseniz günlük 125-150 USD'lik bir bütçe tavsiye ederim.

Fikir vermesi açısından;

Sturbucks Latte- 3 JOD - 25 TL

Mc Donalds Hamburger 3-4 JOD - 25-35 TL

Taksi Açılış 0,40 JOD 3 KM- 1 JOD- 8 TL

Amman tavuk döner 1 JOD - 8 TL

Petra merkezi yerde yemek 5-10 JOD - 40-80 TL

Petra Giriş 2 gün 55 JOD - 450 TL

Wadi Rum giriş 7 JOD - 55 TL

Telefon Hattı - İnternet

Ürdün'de internet nasıl? Ürdün'de hangi sim kartı kullanmalı? İnternet, konuşma paketlerinin fiyatları ne kadar?

Ülkenin internet altyapısı oldukça gelişmiş, yolcu taşıyan küçük minibüsler de bile hızlı internet bulunabiliyor. Dolayısıyla hotellerde, hostellerde, kafelerde durumun oldukça iyi olduğunu tahmin edersiniz. Ancak yine de hava alanında sim kart paketi alarak internet ve konuşma ihtiyacınızı bu şekilde gidermenizi tavsiye ederim.

Ülkeye Amman hava alanından girdiğinizi varsayarak, gümrükten çıktıktan sonra, şehir içi otobüslerinin olduğu tarafa yürüdüğünüzde sol tarafta telefon şirketlerinin bankolarını göreceksiniz. Ürdün'de bu işi yapan pek çok şirket ve aralarında güzel bir rekabet var.

Ben gitmeden önce yaptığım araştırmalarda 3 firma öne çıkıyordu. "Zain", "Orange" ve "Umniah". Üçünün de fiyatlarına baktım, en ucuz olduğu için Umniah firmasının paketini aldım. Diğerleri daha pahalı ve internette daha çok bahsedildikleri için kullanmasam bile iyi olduklarını tahmin ediyorum. O yüzden ben fiyatlarından ve Umniah'in nasıl olduğundan bahsedeyim, hangisini alacağınıza siz karar verin.

En düşük pakette bile konuşma ve sms var, pek işinize yaramayacak ama en azından olması yine de iyi. Orange'da 1 haftalık 5 GB paket yazı tarihi itibariyle 15 USD, 10 GB paket 20 USD idi. Benim ihtiyacım olmadığından daha uzun süreli ve kotalı paketlere bakmadım. Pek çok kişi için de bu paketlerin yeterli olacağını düşünüyorum. Zain'de biraz daha ucuzdu ama kullanım süresi 1 hafta ile sınırlıydı. Umniah'ın paketleri 10 GB için 15 USD'den başlıyordu, üzerine bir de 10 günlük süre ile geçerli olması, bu ülkede 8 gün kalacağım için fiyat kadar etkili oldu.

Yolda tanıştığım yerel insanlarla konuştuğumda, Amman ve Akabe'de beklendiği gibi hemen hemen tüm firmaların aynı hızda olduğunu, esas farkın kırsalda ortaya çıktığından bahsettiler. Farklı yerlerde farklı firmalar öne çıkıyormuş. Petra'da antik kentin için de bile wifi olduğundan pek ihtiyacım olmadı. Wadi Rum'da çölde zaten öyle bir beklentim yoktu ona rağmen, girişteki köyde bile 4g çekiyordu, en ucuz paketi almama rağmen ben fazlasıyla memnun kaldım.

Belki tek olumsuz tarafı, ki ilk defa böyle bir şeyle karşılaştım, whatssup üzerinden sesli-görüntülü görüşme yaptığımda operatörünüz izin vermiyor diye uyarı veriyordu ve görüşme sonlanıyordu. Ben de hostellerde bu ihtiyacımı wifi ile giderdim. Belki diğer operatörlerde bu tarz bir durum yoktur, sizlerin deneyimi varsa yorum kısmında paylaşabilirsiniz.

Ürdün'e ne zaman gidilmeli?

Ürdün gezisi için en ideal mevsimler ne zaman? Düşük-yüksek sezonları hangisi? Hangi mevsimde ne için gidilmeli?

Ürdün orta doğuda, ülkenin sadece yüzde 5'i yeşil alan, dolayısıyla kurak ve sıcak bir iklimi var. Gidilmemesi gereken bir dönem var ise o da Haziran-Ağustos arası.

Yüksek Sezon; Mart-Nisan Mayıs. Ülkeyi gezmek için en güzel dönemi. Dolayısıyla en kalabalık, fiyatların en yüksek olduğu dönem. Önceden rezervasyon yapmak gerekebilir. Ülkenin çok az bir kısmı yeşilliklerle kaplı, onları da çiçek açmış bir şekilde görmek için gelmeniz gereken dönem bu aylar.

Düşük Sezon; Haziran-Temmuz-Ağustos. En sıcak, en susuz dönem. Gündüz sıcaklıkları 45 derecelere kadar ulaşabiliyormuş. Ürdün yürüyerek gezmek için güzel bir ülke ancak sıcakta çok zor olduğunu tahmin edebilirsiniz. En az turistin ağırlandığı dönem, dolayısıyla fiyatların da en düşük olduğu dönem.

Orta Sezon; Eylül-Şubat arası. Burada Kasım sonuna kadar bahar ayları kadar yoğun oluyormuş. Aralık-Ocak-Şubat aylarında da hava çok soğuk değil, gündüz 15-20 dereceler normal ama gezmeyi etkileyen iki faktör ortaya çıkabiliyor. Ani yağmurlar ve rüzgar. Petra, Vadiler ve Kanyonlar açık havada olduğu için yağmurlarda sele maruz kalmamak için yürüyüşler iptal edilebiliyor. Şanslıyımdır diyorsanız fiyatların yine ucuz olduğu aylar. Ben de Kasım ayı sonunda gittim, sadece kısa süreli yağışlar oldu, genellikle gök yüzü açıktı, ancak rüzgar zaman zaman rahatsız edici dereceye çıkabiliyordu. Gündüz gece farkları da özellikle iç kesimlerde yüksek olabiliyor. Örneğin Wadi Rum'da kaldığım dönemde gündüz 25 derece civarı, güneş yanığı olabilirken, gece sıcaklık 5 derece kadar düşüp sizi uykunuzdan uyandırabiliyor.

Ürdün Ulaşım

Ürdün'de ulaşım nasıl sağlanır? Amman Quenn Alia Hava Alanı şehir merkezi ulaşım?

Ürdün bir uçtan bir uca 3-4 saatlik araba yolculuğu ile bitirilebilecek kadar küçük bir ülke. Ancak toplu taşıma da bir o kadar geri kalmış. Amman ve Akabe hariç şehirler arası düzenli, saatinde hareket eden bir ulaşım ağı mevcut değil. Küçük şehirler arası çalışan dolmuş ve otobüsler mevcut ama tüm koltuklar dolmadan hareket etmiyorlar.

O yüzden eğer bir kaç kişi geliyor iseniz en ekonomik ve hızlı ulaşım yolu araba kiralamak. Kendiniz kullanabileceğiniz gibi şöförü veya rehberi ile birlikte de kiralayabiliyorsunuz. Otoyollar görece iyi ve araç sürmek için ideal. Arapça alfabenin yanında İngilizce tabelalar yaygın bir şekilde kullanılıyor.

Şehir içinde toplu taşıma yok denecek kadar az. Ben otobüsleri ve minibüsleri kullanmadım. Ancak taksilerinin ucuz olduğunu söyleyebilirim. Ülkede sadece Amman'da Uber ve onun ortadoğulu rakibi Careem mevcut. Taksi fiyatları ile kıyaslandığında yaklaşık 2 katı bir fiyat ödüyorsunuz. Gideceğiniz yerin ne kadar tutacağını bilmiyor ve kazık yemek istemiyor iseniz yarısı üzerinden pazarlık yapabilirsiniz. Ben normal taksileri de kullandım, tüm taksiciler taksimetreyi açtı, 0,38 JOD'tan açılış yapılıyor ve yaklaşık 3 km'de bir 1 JOD ilave oluyor. Dolandırma olmadı bana ama bir taksici 1 JOD'luk yere 3 JOD almaya çalıştı, onda da biraz diretince unuttuğunu söyledi. Para üstüne dikkat etmekte, mümkünse bozukluk hazırlayıp vermeye çalışmakta yarar var.

Eğer yalnız geziyor iseniz maalesef biraz zorlanacağınız bir ülke olacak. Şöyle ifade etmek gerekirse ülkenin başkenti Amman'dan en çok turist çeken yeri Petra'ya günde sadece bir adet otobüs var ve o da sabah 06:30'da. Onu kaçırdığınızda pek fazla seçeneğiniz kalmıyor. Belki kaldığınız hostelde yeterli sayıda kişi var ise onlarla birlikte taksi paylaşımı yapılabilir. Ülke küçük olduğu ve gezgin rotaları genelde kuzeyden güneye veya tam tersi istikamette yapıldığından aynı yöne giden birilerini bulmak fazla zor değil.

Petra ve Wadi Rum ile ilgili ulaşım bilgilerine ilgili yazılarda vereceğim. Ancak şimdilik Amman Hava Limanından şehire ulaşım için şu siteyi, ülke içinde ulaşım için de şu siteyi bir köşeye not etmenizi tavsiye edeceğim. Detayları da aşağıda bulabilirsiniz.

Quenn Alia Hava Alanı - Amman Şehir Merkezi Ulaşım

Hava alanına sadece taksi ve otobüslerle ulaşım sağlanıyor. 30-40 km'lik bir mesafe. Taksi ücretleri 18-25 JOD arası tutuyor, baştan anlaşarak binmekte yarar var. Uçağınız muhtemelen gün içerisinde inmiş olacak. Bu saatler için en uygun seçenek otobüs ile sadece 3 JOD ödeyerek şehir merkezine ulaşmak. Gümrük kontrolünden geçtikten sonra tabelaları takip ederek otoparka doğru ilerlediğinizde biletlerin satıldığı yeri görebileceğiniz gibi, sarı renkli büyük otobüslerden de doğru yerde olduğunuzu anlayabilirsiniz. Sim kart alacaksanız çalışanlara da sorabilirsiniz, satış ofislerinin tam arka kısmında kalıyor.

Sabah 06:30'dan gece yarısına kadar 30 dakika aralıklarla hareket ediyor. Sadece 7 merkezi yerde duruyor. Ancak muhtemelen kaldığınız hotel-hostel de bu merkezi duraklardan birine yakın bir konumda olacak. Harita üzerinden takip ederek yakın bir yerde inebilirsiniz. Son durağı Kuzey Otobüs Garajı. Amman'da bir tanesi de güneyde olmak üzere 2 tane otogar varmış. En kötü ihtimal son durağa gelerek buradan taksiyle otelinize gidebilirsiniz. 3 km'de 1 JOD tutacak.

Ülke içi tek otobüs firması var; Jett. İnternet sitesi üzerinden biletlerinizi önceden alabiliyorsunuz. Şehir içi ofisleri merkezi yerlerde, özellikle bahar aylarında yani yüksek sezonda biletlerin bir gün önceden alınması tavsiye ediliyor.

Dünyanın yeni yedi harikasından biri olan Petra Antik Kenti bu ünvanını sonuna kadar hak ediyor. Buraya gelmeden önce daha önce pek çok antik kent görmüş olmanın verdiği güvenle biraz abartıldığını düşünmüştüm. Ancak geldikten sonra burasının farklı olduğunu anlamış bulunuyorum. Her ne kadar kelimelerle ifade etmeye çalışacak olsam da kendi gözlerinizle görüp, o dokuyu hissetmenizle elde edebileceğinizin yanına bile yaklaşmayacağına eminim. O yüzden varsa ön yargılarınızı bir kenara koyup, yanı başımızdaki bu efsaneyi sizler de kendi başınıza deneyimleyin.

Petra’nın Tarihi?

İşe temelinden başlayalım; Petra'nın tarihinden. İlk insan izleri İsa'dan önce 7000'lere kadar gidiyor. Ancak şehirleşme için İsa'dan önce 700'lü yıllara gelmemiz gerekiyor.

Bu bölgeyi ilk keşfeden, o zamanlar sürülerini çöllerde dolaştıran Bedeviler. Develerini, keçilerini çöllere sürüp, biraz yeşillik biraz da su bulduklarında çadırlarını oraya kuruyor ve bir sonraki yaylaklarına geçiyorlar. Burasıyla ilk ilişkilendirilen kavimde, Bedevilerin bir kolu olan Nebatiler. Bu coğrafya yüzlerce yıl boyunca bu kavim ile birlikte anılacak. 500-600 yıl boyunca bu coğrafyaya hakim olan Nebatiler, en şaaşalı günlerini 4.Aretas zamanında ulaşıyorlar ve şehirde yaşayanlar 30 binleri geçiyor.

Petra kelimesinin Nebatilerden gelmediğini tahmin etmişsinizdir. İlk kayıtlar buraya "Sela" dendiğini gösteriyormuş yine de elde pek bir kanıt bulunmuyor. Ancak milattan önce 1. yüzyıllarda Roma akınları buraya ulaşınca, kentin kayalarla çevrili doğal yapısına binaen, kaya anlamındaki "Petra" şehrin bilinen adını almasını sağlıyor.

Milattan sonra 300'lerden itibaren Roma etkisi kendisini iyice hissettirmeye başlıyor ve ticaret yolu üzerindeki konumu ve kayalarla çevrili doğal koruma sağlayan yapısı şehrin önemini arttırıyor ve altın çağlarının başlangıcı oluyor. Bu parlak dönem, son Suriye savaşında duyduğumuz, ticaret yollarının yeni kavşağı olan "Palmira" kenti önem kazanmaya başlayana kadar sürüyor. Detaylara fazla girmeyeceğiz ama şehrin altın çağlarını yaşadığı bir kaç yüzyıl, pek çok tarihi yapının, yolların, tiyatroların, sarayların yükseldiği, inşa edildiği dönem oluyor.

Altın çağın sonu ise depremlerle başlıyor. Milattan sonra 3. yüz yıllarda ciddi bir depremin getirdiği yıkım ile beraber en kötüsü de su yollarının değişmesine neden oluyor ve şehir yavaş yavaş eski önemini kaybetmeye başlıyor.

Milattan sonra 700'lerde şehir terk ediliyor ve unutulmaya yüz tutuyor. Neredeyse bin yıl böyle geçip artık efsanelere konu olmaya başlıyor. Taki tahmin ettiğiniz gibi Avrupa'dan bir kaşif gelip onu bulana kadar. 1800'lern başında İsviçreli seyyah Burckhardt bu bölgeye geliyor, önce müslüman oluyor, sonra bölgeyi dolaşmaya başlıyor ve yerli kabilelerde Petra efsanesini işitmeye başlıyor, sonra da Avrupa'lı dostlarına buradan bahsediyor. 1900'lerde başlayan kazılarla kent yeniden gün yüzüne çıkarılıyor.

Ne zaman ziyaret edilmeli?

Petra Antik Kentini ziyaret için en uygun dönemler hangileri? Gelmeden önce nelere dikkat etmeliyiz? Hangi ulaşım metotları kullanılabilir gibi genel sorularımıza aşağıdaki rehberlerimizden ulaşabilirsiniz.

Ürdün Gezi Rehberi

Petra Ürdün’ün orta kesimlerinde bulunuyor ve dolayısıyla denize ve suya ulaşımı yok. Bu yüzden karasal iklimin sert etkisi altında. Yaz ayları dayanılmaz sıcaklıklara maruz kalabilirken, kış ayları serin, ani su baskınları ve sürekli sert rüzgarları olabiliyor. O yüzden ziyaret için en güzel dönemler Nisan-Mayıs arası ilk bahar dönemi ile, havaların yavaştan serinlediği Eylül sonu ve Ekim ayını içeren son bahar dönemi. Ancak yine de Mart ve Kasım ayları biraz da şansınıza bağlı olarak gezi için güzel aylar. Olumsuz yönleri ani bastıran yağmurlar, serin akşamlar ve rüzgar olarak sayılabilir.

Petra Ulaşım?

Amman’dan ve Akabe’den Petra’ya nasıl ulaşım sağlanabilir? Ürdün’de günlük araç kiralama ücretleri ne kadar? Hangi ulaşım türünü seçmeliyiz?

Petra Antik Kenti Wadi Musa kentinin hemen dışında bulunuyor. Dolayısıyla ilk önce bulunduğunuz yerden Wadi Musa’ya gelmeniz gerekiyor. Ürdün küçük bir ülke ve ülkenin gezilecek yerleri kuzeyden güneye doğru uzanıyor. Ülkeye gelen turistler genellikle Kuzey’deki başkent Amman ya da İsrail sınırından, Güney’de ise Akabe ya da Akabe’deki İsrail sınırından giriş yapıyorlar.

Muhtemelen siz de ya Amman üzerinden, ya da Akabe’den kuzeye doğru rotayı takip ederek Petra’ya ulaşabileceksiniz. Rota önerilerimiz için şuradaki yazımıza göz atabilirsiniz. Eğer ülkeye Amman’dan giriş yaptıysanız, araç kiralayarak, taksilerle, minibüslerle ve ülkenin tek büyük otobüs firması olan Jett Otobüsleri ile ulaşım sağlayabilirsiniz. Amman’dan Petra Antik Kentinin bulunduğu Wadi Musa kasabası yaklaşık 250.km uzaklıkta ve aracınızla 3-4 saatte ulaşılabiliyor. Yol çölün de etkisiyle oldukça düz ve konforlu sayılır. Kendi aracınızla süre 2-3 saate düşebilir.

3-4 kişi seyahat ediyorsanız araç kiralamak bu pahalı ülkede en ekonomik ulaşım metodu. Suudi Arabistan’a yakınlığı dolayısıyla yakıt çok pahalı değil, litresi yazı tarihi itibariyle 4-5 TL arasındaydı. Günlük araç ücretleri de 40-50-USD aralığından başlıyor. Eğer taksi ya da özel şoförlü araç kiralayacaksanız 15-20 USD daha fazla vermeniz gerekecektir.

Diğer bir alternatif olan minibüsler en ucuz yöntem olmakla birlikte, belirli hareket saatleri olmadığından en son düşünülecek yöntem olmalı. Özellikle kısıtlı zamanınız ve belirli bir planınız varsa diğer alternatiflere yönelmenizi öneriyorum. Minibüsler dolmadan hareket etmiyor, farklı noktalara sapabiliyor, dolayısıyla varış saatinizi kestiremeyebiliyorsunuz ve gününüzü yolda geçirmek zorunda kalabilirsiniz.

Yine oldukça ekonomik ve güvenilebilir diğer bir yöntem Jett Otobüsleri. Amman’dan yazı tarihi itibariyle günde sadece bir sefer mevcut, sabahları saat 06:30’da. 10-10:30 gibi Petra’ya varılıyor. Yine Akabe veya Wadi Rum yönünden geliyor iseniz bu firmadan sefer bulmanız mümkün. Eğer seyahat planınız sabit ise internet üzerinden gidiş-dönüş biletlerinizi erkenden almanız mümkün. Ayrıca şehirlerin genellikle merkezinde bulunan ofislerinden de biletlerinizi nakit karşılığı alabilirsiniz. Ancak elden bilet almayı düşünüyor iseniz bir gün önceden almanız tavsiye ediliyor. Yüksek sezonlarda erkenden tükenebiliyor. Eğer internet üzerinden tüm biletlerin satıldığını görseniz bile, sabah otobüsün kalkış alanlarına gitmeyi ihmal etmeyin, ek seferler olabiliyor veya sizi diğer gezginlerle aynı araçlara koyarak Petra’ya bir şekilde ulaştırıyorlar.

Giriş Ücretleri? Petra’ya Ne Kadar Süre Ayrılmalı?

Petra Antik Kentine giriş ücretleri ne kadar? Kaç günlük bilet almalıyız?

Petra antik kentine biletlerini almak için 2 yöntemimiz var. Antik Kent girişinde bulunan gişelerden veya Jordan Pass kartı ile internet üzerinden. Girişte almak isterseniz bazı dönem ve günlerde uzun kuyruklar olabiliyor ancak Jordan Pass alsanız bile, yine benzer bir kuyruğa girmeniz ve biletinizi onaylatmanızı istiyorlar. 2019 yılı itibariyle giriş fiyatlarına şu adresten ulaşabilirsiniz.

Ücret gün sayısına göre farklılaştırılmış durumda. Tek gün 50 JOD, 2 gün için 55 JOD 3 gün içinse 60 JOD talep ediliyor. Zamanınız kısıtlı ise 1 gün yeterli olmakla birlikte en az 2 gün kalmanızı öneriyoruz. Alan sabah 6:30 da açılıyor, son giriş saati yazın 17:00, kışın ise 16:00. Bu saatlerde güneş batıyor zaten, çıkmanız için ise bir saat sınırı yok.

Jordan Pass ise bizdeki müze kart benzeri, 40'tan fazla mekanda kullanabileceğiniz bir kart. Normalde bu kart içersine 40 JOD değerinde vize ücreti de dahil olduğundan Türk ve Arap değilseniz mutlaka almanız gereken bir kart. Çünkü yaklaşık 50 USD değerindeki vize ücreti bedavaya geliyor. Arap ülkeleri ve Türkiye ise istisna bir durum, bizden ülkeye girişte vize ücreti alınmıyor. Dolayısıyla pek müze gezen biri değilseniz, Petra biletlerini gişeden alırsanız 20 USD civarı tasarruf etmiş oluyorsunuz.

Petra Rota ve Kent Haritası

Petra’yı gezmek için hangi rotaları takip etmeliyiz? Öne çıkan noktaları hangileri? Yürüyüş yollarının uzunluğu ve zorluğu nedir?

Petra'yı gezmek için takip edebileceğiniz bir birinden farklı uzunluklarda ve zorluklarda yürüyüş yolları olmakla birlikte, ana yürüyüş yolu müzenin bulunduğu yerden başlayıp 8 km devam ederek "Manastır"da son buluyor. Turistlerin pek çoğu, temel görülmesi gereken yerler bu yol üzerinde olduğundan ve görece iniş-çıkış gerektirmeyen, her yaş ve kondisyonda kişiye hitap eden bir rota olduğundan bu yolu takip eder. Aşağıda yürüyüş yollarını Ana Yürüyüş Yolu ve Diğer Yürüyüş Yolları olarak ayrı olarak anlatacağız.

Ana Yürüyüş Yolu (8 Km-Kolay Parkur)

Antik kentin girişinde bulunan Ziyaretçi Merkezinden başlayıp, 8 Km sonunda Manastır'da biten yoldur. Yukarıdaki haritada detaylarını bulabileceğiniz yol, genç,yaşlı, sporcu, engelli fark etmeksizin herkesin kolaylıkla gezebileceği bir yürüyüş yoludur. Petra'ya gelenlerin çok büyük bir kısmı bu yolun tamamını bile görmeden gezilerini tamamlayıp geri dönerler. Süreniz kısıtlı ise veya yürümenizi engelleyen durumlarınız mevcutsa bu yolu bitirdiğinizde, Petra Antik Kentinin çok büyük bir kısmını gördüğünüzü söyleyebilirsiniz. Ancak hakkıyla gezmek ve daha fazla zevk almak için en az 2, mümkünse 3 gününüzü ayırmanızı tavsiye ederiz.

Ziyaretçi Merkezi - Müze

Petra Antik Kentinin girişinde tur otobüslerinin park edebileceği bir garaj, müze, çeşitli hediyelik eşya satın alabileceğimiz dükkanlar, giriş biletlerimizi ve el rehberlerimizi alabileceğimiz yerler ile birlikte, içeride bizi bekleyen şeylerin kısa bir özetini görebileceğiniz bir ziyaretçi merkezi bulunuyor.

Ürdün'e gelmeden önce Jordan Pass almış bile olsanız, biletlerin kağıt çıktısını alıp onaylatmanız gerekiyor. Girişte biletlerimize damga vurulduktan sonra Kentin ana girişi olan "Siq"e gelebilmek için yaklaşık 800 metrelik bir yürüyüş yapıyoruz. Dilerseniz bu bölümü bir miktar bahşiş karşılığı at sırtında da geçmeniz mümkün.

Siq (Kanyon)

Burası girişten sonraki ilk durağımız ve Petra'daki en etkileyici yerlerden biri. 1.2 km uzunluğunda, kayaların yerden yüksekliği 200 metreyi bulabiliyor. Her ne kadar kanyon olarak yazsak da, teknik olarak sular tarafından oyularak değil de tektonik hareketler sonunda oluştuğundan kanyon değil. Buradan antik kentin içlerine doğru yola çıkacağız ve kanyonun sonunda bizi meşhur "Hazine" karşılayacak.

İpucu; Yaz döneminde sabah 7, kış döneminde 8 gibi hava aydınlanıyor. Gün doğumu fotoğrafları çekmek istiyorsanız bu saatlerde girişte olmalısınız. Ayrıca sabah saatleri en az kalabalık olan saatler, fotoğraf çekmek için de en ideal zamanlar.

Antik kentin giriş ve çıkışları bu kanyondan yapılıyor ancak tek giriş ve çıkış noktası burası değil. İnternet'ten Wadi Muthlim diye aratabilirsiniz, farklı bir nokta daha var, ancak sonbahar ve kış aylarında ani sel baskınlarına karşı kapalı olabiliyormuş, benim bulunduğum dönemde kapalıydı.

Hazine (Treasury)

Hazine, Siq'in bitişinde aniden karşımıza çıkıyor. Burası internette Petra diye arattığınızda karşınıza ilk çıkan yer. Gezginlerin Petra'ya aşık oldukları en önemli yerlerden biri.

Burası aslında Nebati Krallarından 3. Aretas'ın mezarı, Hazine nereden geliyor derseniz Firavun Krallarından biri İsraillilerden kaçarken hazinelerini burada saklamış, isminin oradan geldiği söyleniyor.

İpucu; Hazineyi karşınıza aldığınızda sağ tarafınızda insanların yukarılara doğru tırmandıklarını göreceksiniz. Yaklaşık 150-200 metrelik bir tırmanış sonrası Hazine'yi yukarından görebileceğiniz bir noktaya ulaşabilirsiniz. 3,5 Km'lik bir yürüyüşü göze alırsanız da daha da yüksek bir noktaya ulaşabilirsiniz (Al Kubta Yolu)

Mezarlar Yolu (Street Of Facades)

Hazine ile Tiyatro arasında yaklaşık 40 mezarlıktan oluşan 100-200 metre kadar süren bir geçit.

Tiyatro

Bölgede Roma yapısı olmayan tek tiyatroymuş. 2000 yıl önce inşa edilmiş, aslında kayalara kazınmış demek daha doğru olur. Tek parça ve koltuklar, sahne, krallara ait bölümlerin tamamı kayalara oyularak yapılmış. 8000 kişi kapasiteli tiyatronun büyüklüğü, tüm şehrin 30000 kişi olduğu düşünüldüğünde daha iyi anlaşılıyor.

İpucu

; Daha sonra anlatacağımız Kurban Tepesi Yolu'ndan tiyatroyu üst bir noktadan görmek mümkün.

Kraliyet Mezarları (Royal Tombs)

Antik kentteki en büyük mezarlıklar burada bulunuyor. Vadinin ikiye ayrıldığı bir noktada bulunuyor. Merdivenleri tırmanarak yüksek noktadaki mezarlara ulaşmak mümkün. Bugün için mezar olarak niteleyebileceğimiz bir şey kalmadığını da söylemek lazım.

İpucu; Hazine'yi daha yüksek bir noktadan görebileceğimiz Al Kubta Yolu'nun başlangıcı burada.

Kolonlu Cadde

Tiyatro'nun aşağısında, Kraliyet Mezarlarının tam karşısında Roma şehirlerinin klasik yapıları bizi karşılıyor. Burası Kraliyet Sarayının, çeşitli dini mekanların, han ve hamamların, büyük bir meydan ve meydanın ortasında büyük bir havuzun bulunduğu alan. Şehrin merkezi burasıymış.

Manastır

Şehir merkezi bittiğinde, Basin Restorantı göreceksiniz. Restoranın içinden devam ederseniz, etrafınızdaki tarihi eserlerin bittiğini, yolun dikleşmeye başladığını göreceksiniz. Belli belirsiz işaretler de mevcut.

Manastır bu yolun en çok kondisyon gerektiren kısmı. Yaklaşık 800 basamak çıkmanız gerekiyor. Ancak zirvede sizi bekleyen Manastır ve dağların ardında kalan İsrail sınırının görüntüsü için çıkmaya değer.

Manastır Hazine'yi andırıyor, o da bir mezar aslında ama biraz daha büyüğü. Manastır'ın ilerisinde yüksek tepelerde gözlem yerleri var. Buralardan dağların ardındaki İsrail sınırını izleyebilir, çay kahve içebilirsiniz.

Diğer Yürüyüş Yolları

Petra Antik Kenti'nde 8 km uzunluğundaki ana yol dışında toplam uzunluğu 40 km'ye yaklaşan yürüyüş yolları var. Uzunlukları ve zorluk derecelerine göre kısaca özetlemek gerekirse;

Al Kubta Yolu (3,5 Km-Zor Parkur)

Kraliyet Mezar'ları bölgesinden başlayarak yaklaşık 3,5 km'lik bir yürüyüş yolu. Yukarıdaki haritada yeşil ile işaretlenmiş oalrak görüyorsunuz. İlk yarısı oldukça dik taş basamaklardan oluşuyor. Son kısmı ise yorucu olmayan bir şekilde aşağıya inmeye başlıyorsunuz. Bu yolun en güzel tarafı Hazine'yi çok yukarıdan görebileceğiniz bir yerde bitiyor olması. Bittiği yerde isterseniz kafede soluklanıp güzel manzaranın tadını çıkarabilirsiniz.

Kurban Tepesi Yolu (High Place of Sacriface-3 Km-Zor Parkur)

Haritada turuncu olarak gördüğünüz yol. Başlangıç noktası Hazine ile Tiyatro arasından, başlangıç noktasında 2 tane kafe göreceksiniz, oradan başlayabilirsiniz. Yukarılara çıkıldıkça taş basamaklar kaybolmaya başlıyor, işaretler belirsizleşiyor, kaybolmazsınız ama yolunuz uzar. Zirve için yol seçmeniz gerektiğinde sağ tarafa doğru gitmeye çalışın.

İpucu; Dönüş için aynı yolu kullanmanız gerekmiyor. Google Maps'te görünmüyor ama Maps.me indirirseniz farklı patikalardan dönebildiğini görebilirsiniz.

Ad-Deir Yolu (Manastır-2,5 Km-Zor Parkur)

Yukarıda detaylı olarak anlattığımız yaklaşık 800 basamaklı bir çıkıştan sonra ulaşabileceğiniz oldukça zorlu bir yürüyüş yolu.

Um Al Biyara Yolu (4 Km-Zor Parkur)

Özellikle güzel dağ manzaraları için takip edebileceğiniz bir yol.

Cebel Harun Yolu (7,5 Km-Zor Parkur)

En uzun rotalardan biri, gidiş-dönüş 5-6 saatinizi alacaktır. Süreniz kısıtlı ise atlayabilirsiniz.

Sabra Yolu (10 Km-Orta Zor Parkur)

Daha önce Petra'yı gördüyseniz önerebileceğimiz çok daha uzun bir rota. Bir tam gün ayrılmalı.

Al Madras Yolu (1,5 Km-Orta Zor Parkur)

Petra Konaklama ve Wadi Musa Yapılacaklar?

Petra’yı ziyaret etmek için nerede konaklayabiliriz? Ücretler ve olanaklar nelerdir?

Wadi Musa çok küçük bir kasaba. Petra olmasa bugünkü büyüklüğüne ulaşıp ulaşamayacağı bile şüpheli bence. Güneş yazın 5, kışın 4 gibi batıyor. Genellikle 6-7'den sonra hayat duruyor. Gidebileceğiniz bir kaç restoran ve nargile kafeden başka mekan bulmanız zor.

Antik kente yakın Movenpick gibi kaliteli oteller mevcut. Daha ucuz bir yerler arıyorsanız 10-15 dakika dik yollardan yürümeniz gerekecek. Merkezi yerlerde, otel restoranlarında normal bir akşam yemeği15-20 USD civarı, biraz daha az turistik yerlerde döner, kebap vb satan yerler var. 5-10 USD'ye karın doyurmak mümkün.

Petra’dan Sonraki Durak?

Petra’dan sonra nereye gidebiliriz? Bir sonraki durağımız neresi olmalı?

Seyahatinize Amman'dan başladıysanız bir sonraki durağınız yakınkonumu ile Wadi Rum olmalı ve en azından iki gün ayırmalısınız. Yolculuğunuza güneyden başladıysanız ve arabanızla geziyorsanız Ölü Deniz bir sonraki destinasyonunuz olabilir. Toplu taşıma kullanıyorsanız pek seçeneğiniz yok, yine önce Amman'a gitmeli ve oradan dilerseniz Ölü Deniz'e ya da tarihi Ürdün için kuzey kentlerine geçebilirsiniz.

İran'ı İran yapan değerler içerisinde tarihin ve geleneksel kültürün çok büyük bir payının olduğunu söylemek yanlış olmaz.

İsfahan da gerek tarihi, gerek kültürel dokusuyla binlerce yıldır İran'ı İran yapan şehirlerin başında gelmiş.

Yüzlerce yıllık geçmişi ve kadim kültürü ile İran gezisinin olmazsa olmaz duraklarından biri. İşte İsfahan'da mutlaka görülmesi gereken yerler..

Nakş-ı Cihan Meydanı

Dünyanın en büyük eski meydanından biri burasıymış. İsmi gibi kendisi de güzel. "Dünyanın Resminin Meydanı" İran'da "Şahın meydanı" veya "İmamın meydanı" olarak da biliniyor. Tahmin edeceğiniz gibi çoktan Unesco Dünya Mirası listesine girmiş. Sanırım büyüklükte Tiananmen Meydanı ile yarışıyormuş.

Dört bir köşesinde ayrı bir tarihi miras barındırıyor. Bir köşesi pazar iken, bir kösesi Şah camii, bir köşesi Şeyh Lütfullah Camii, diğer bir köşesi ise Ali Kapı Sarayı.

Günün erken saatlerinde bir köşesinde spor yapan yaşlıları, bir köşesinde müşterileri için hazırlık yapan at arabalarını, diğer bir köşesinde geziye getirilen öğrencileri, farklı bir köşesinde caminin ziyarete açılmasını bekleyen turistleri görmek mümkün.

Akşam saatleri sıcakta buraya gelmeyi tercih etmeyen ailelerin saati. Yiyecek içecekleri ile gelip çimenlere oturmak, çocukların peşinden koşmak sıradan eğlencelerden. Meydanın dört bir yanında hediyelik eşya dükkanları ve kafeler görmek mümkün.

İsfahan haritasını önünüze açtığınızda bu meydanın şehrin merkezinde bulunduğunu göreceksiniz. İsfahan'da gezilecek yerlerin çoğu da bu meydana bir kaç km uzaklıkta. Kalacağınız yerin buraya yakın olmasını isteyebilirsiniz.

Ali Kapı Sarayı

Meydanın batı ucunda Şeyh Lütfullah Camii'nin tam karşısında yer almaktadır. İsminden de anlaşılabileceği gibi burası birebir çevirisi ile Yüksek Kapı" anlamına geliyor. Aslında Ali, yüce, büyük anlamlarında iken, Kapu, devlet kapısı anlamında türkçe kelimeden oluşmuş.

Yaklaşık 50 metre yüksekliğinde, 6 katlı bu saray Safevilerin bıraktığı önemli eserlerdendir. Genellikle üst düzey devlet yetkililerinin, büyükelçilerinin ve yabancı devlet başkanlarının ağırlandığı bu saray, Nakş'ı Cihan meydanına hakim konumu, süslü odaları ve el işçiliği tavan işlemeleri ile görülmeye değer yerlerden biri. Biletler yazı tarihi itibariyle 15 bin tümen, yaklaşık 6 lira. Biletler girişteki büfede satılmaktadır.

Şah Mescidi

Aynı zamanda Yeni Abbasi Camii veya İmam Camii olarak da bilinmektedir. Nakş'ı Cihan meydanına girildiğinde ilk göze çarpan yapı konumundadır. Ziyaret saatleri sabah 09:00-17:00 saatleri arasındadır. Safaviler döneminde yapılan yapı, İran'daki en önemli islami eserlerdendir.

Yedi renkli mozaikleri ve hat yazıları görülmeye değerdir. Yazımız itibariyle caminin kubbesi onarımdaydı. Ancak yine de görkeminden bir şey kaybetmiş değildi. İçeriye adım attığınız andan itibaren caminin neden bu kadar meşhur olduğunu ve rağbet gördüğünü anlayabiliyorsunuz. Başınızı kaldırdığınız her köşe, rengarek çiniler, harika hat örnekleri ile dolu. Günün erken saatleri ile akşamın güneş batmadan önceki son dakikaları en güzel fotoğrafları çekmek için ideal zamanlar.

Şeyh Lütfullah Camii

Meydanın doğu ucunda, Ali Kapı'nın tam karşısında bulunan cami, Safevilerin bıraktığı nadide eserlerdendir. 1603 yılında Şeyh Bahai tarafından yapımına başlanan eser 1619 yılında bitirilmiş.

Bu caminin "L"şeklinde ilginç bir girişi bulunuyor. Nakş'ı Cihan Meydanı'nın konumu ve kıblenin bir birine ters olmasından ötürü, giriş meydandan, kıblenin dönük olduğu tarafından yapılıp, "L" şeklinde yol takip edilerek caminin arkasından içeriye giriş tamamlanıyor. Dünyada bu tarzda girişi olan cami bulunmadığı düşünülmekteymiş.

Ayrıca bu caminin diğer bir özelliği de minaresinin bulunmamasıdır. Bunun sebebi de Şah'ın camiinin aksine, sadece kraliyet üyelerine, özellikle de haremine özgü yapılmasıdır. O kadar çok yakın zamana kadar burada bu tarz bir ibadethane bulunduğu bilinmemektedir.

Sio Se Pol ve Khaju (Hacu) Köprüleri

İsfahan'da Zayende nehrinin üzerinde tam 11 tane köprü var. Sio Se Pol köprüsü deyince Asya'da bir yer adı aklınıza gelmesi muhtemel, ama işin aslı öyle değil. Farsçadaki anlamı bu köprüyü oluşturan 33 ayağın kendi dilinde söylenişi, 33 ayak köprüsü. Diğer taraftan Allahverdi Han Köprüsü olarak da biliniyor.

Khaju Köprüsü de İsfahan'daki diğer 11 köprüden biri. Bunun da bildiğimiz "kaju" ile alakası yok. Bildiğimiz Hacı'nın ingilizce teleffuz edilmiş hali aslında. Gidince hikayelerini internetten okursunuz. Şehri dolaşırken yolunuz bir şekilde buraya düşecek. Asıl önemli mevzu, buraları yerel şarkıcılar, gençler ve bazen de rejim karşıtlarının toplanma yeri olmuş. Akşamları nehir kenarında otururken sesleri, çalınan aletleri duyacaksınız. Biraz araştırdığımda, pek çok turistin, sadece bu yerel müzisyenleri dinlemek için buralara geldiğini okudum. Köprünün ayakları akşamları onlarca, hatta yüzlerce insanla doluyor, oturmaya, bir şeyler içmeye yer yok. Sadece amatörce müzik yapan insanlar ve onları heyecanla dinleyip, danslarına iştirak edenler mevcut.

Fotoğraf koymuyorum ama şuradaki linkten nasıl bir şey olduğunu az çok anlayacaksınız.

Vank Katedrali

İran'da Katedral'in ne işi var dediğinizi duyar gibiyim. Ama İran o kadar zengin bir tarihi geçmişe sahip ki, şaşırmamak gerek.

Vank Kilisesi ya da Aziz Rahibeler Kilisesi adıyla da bilinir. 17. Yüzyıl'ın başlarında Safeviler Şahı Abbas tarafından, İsfahan kentinin inşaası için Ermeniler bölgeye göç ettiriliyor. Dini ibadetlerini rahatlıkla yapabilsinler diye de bu Kilise inşa ettiriliyor. Günümüzde Ermeni Apostolik Kilisesi'ne bağlı bir şekilde faaliyet gösteriyormuş.

Özellikle kilise içindeki freskler, tavanında kullanılan süslemeler, çini işçilikleri görülmeye değer. Çok fazla gezen biriyseniz, benzerlerini, hatta çok daha büyüklerini muhtemelen görmüş olacaksınız, ancak İran'da görebileceğiniz en iyi korunmuş ve görülmeye değer kilise olduğu muhakkak.

Sallanan Minare

İşte başka yerde örneğini zor görebileceğiniz bir durum. İnşaat tekniği ve malzemesi düşünüldüğünde şaşıracak bir durumu yok ama turistlerin ilgisini çekmek için, güzel bir pazarlama taktiği.

Farsçada Monar Jonban ya da Menar-e Jonban olarak geçiyor. Kagir malzeme kullanılarak yapılan caminin minarelerinden biri sallandığında, diğeri de sallanıyor. Kerpiçten yapıldığı ve birbirine bağlantılı olduğunu düşündüğümüzde gayet tabi, ama pek karşılaşılmayan bir durum olduğundan ilgi çekici. Yine her zaman dediğim gibi, oralara kadar gitmişken, görmekten zarar gelmez.

Bu arada fazla sallamamakta yarar var. Caminin yapımının 1300'lerin başı olduğunu düşündüğümüzde, başınıza bela almak istemezsiniz.

Büyük Çarşı

İran'da çarşı-pazardan bol bir şey yok. İsfahan'ın çarşısı da 1100'lere kadar eskiye gidiyor. Bölgenin en eskilerinden biri. Günümüzde biraz turistik hale geldiğini söyleyebiliriz. O yüzden oldukça fazla ürünü bulabilmenize rağmen, uygun fiyatlara bulmak için biraz uğraşmanız gerekecek. Turistik hale gelmesinin arkasında, Nakş-ı Cihan meydanının hemen etrafında bulunmasının da etkisi var.

Çarşının en çok rağbet gören bölümleri kilim ve halı satılan dükkanlar. Her zaman pazarlığa açıklar, o yüzden ilk duyduğunuz fiyatı sakın kabul etmeyin.

Verzaneh

İran'da çöl tecrübesi yaşamak isterseniz bence en iyi seçenek. Yazd'da da çöl turları organize eden tur firmaları ile karşılaşacaksınız ama eğer İsfahan'dan geçecekseniz buraya kadar bekleyin derim.

Şehir merkezinden 1-1,5 saat uzaklıkta, yavaştan tesisleşmeye başlamış, ancak halen el değmemiş kısmı oldukça fazla. Tamamen bir çöl denemez ancak uzunluğu genişliği 15-20 km civarında. Gözünüzün alabildiğine kum tepeleri önünüze yayılıyor.

Karayolunun çöle ulaştığı kısımda bir tesis var. Burada cip turu, kum sörfü vb. etkinliklere katılabilirsiniz. İsterseniz de çölün içine dalıp, saatlerce yürüyebilirsiniz. Hiç bir güvenlik önlemi yok, ben küçük bir grupla gelmeme rağmen, onlardan ayrılıp 4-5 km kadar tek başıma yürüdüm, kimse de nereye gidiyorsun demedi. Kendinizi dinlemek için harika bir yer. Kumların hipnotize edecek bir şekilde yer değiştirişlerini saatlerce izleyebilirsiniz.

Çehel Sutun Sarayı

Sarayı ve ya aynı zamanda bahçeleri olarak da geçiyor. Yine tahmin edeceğiniz gibi Safeviler zamanında 1. Abbas tarafından sarayın bir parçası ve botanik parkı olarak planlanmış ve inşa edilmiş.

İsmi farsçada 40 sütün anlamına geliyormuş. Girişinde etrafı çeşitli çiçekler ve ağaçlarla çevrili, ortasında oldukça büyük dikdörtgen bir havuz sizi karşılıyor. Sarayın ilk girişi oldukça ihtişamlı. İçeriye girdiğinizde sizi oldukça renkli, duvarlarında büyük çizimlerin olduğu geniş salon ve odalar karşılıyor. Burada İran için önemli olan çeşitli tarihi olaylar resmedilmiş.

En güzel ve önemlilerinden biri Çaldıran savaşının resmedildiği aşağıdaki sahne. Tüm kompleksi gezmek 40-45 dakikanızı alacaktır.

İsfahan İran'ın en büyük 3. şehri. Günümüzde 1.5 milyondan fazla kişinin yaşadığı düşünülüyor. İsfahan'a Tahran'ın dışında kalan şehirlerinden gezerek geldiyseniz kalabalık bir şehir olduğunu hemen fark edeceksiniz. Kısa mesafeler olmasına rağmen oldukça yoğun bir trafiği olduğunu söylememiz gerek. Yollarda bir birlerine çarparcasına geçen insanlar, İran'ın diğer küçük şehirlerinde bulamayacağınız hemen hemen her şeyi bulabileceğiniz küçüklü-büyüklü dükkanları görebiliyorsunuz. Kalabalık nufüs, büyük bir ekonomi, İsfahan'ı ülkenin en önemli şehirlerinden biri haline getirmiş. Bulunduğu eyalete de başkentlik yapan şehirde 2 milyon civarı kişi yaşıyormuş.

İsfahan Nerede- Şehrin Tarihi?

Tahran'a 340 km uzaklıkta olan şehir, ülkeyi hem kuzey-güney hem de doğu-batı ekseninde ayırır. Oldukça önemli kesişim yolları üzerinde bulunduğundan, tarih boyunca önemini koruyan şehirlerden olmuştur.

Zamanında Safevi Devletinin de başkentliğini yapan şehir, önemli ticaret yolları üzerinde bulunması nedeniyle her dönem önemli bir konumda bulunmuş. Ama altın yıllarını 1050'ler ile 1700'ler arasında yaşamış. Bunca uzun süre önemli bir şehir olmasının da etkisi ile şehir halen yaşayan bir tarih ve kültür başkenti konumundadır.

Ulaşım

İsfahan uluslararası bir hava alanına sahiptir. İstanbul dahil avrupa ve orta doğu ülkeleri ağırlıklı olmak üzere, pek çok şehirden direk bağlantısı bulunur. Ucuz hava yolu şirketleri ülke içinden de İsfahan'a ulaşımı kolaylaştırır. Ancak expedia, momondo vb. seyahat sitelerini kullanarak uçuşları bulabilmek mümkün değil.

Biz gezimizde https://1stquest.com/flight sitesini kullandık. Genellikle bilet fiyatları sabit, uçuş gününde bile uygun fiyatlarla bilet bulmak mümkün. Ayrıca seyahatinizde gittiğiniz şehirlerde seyahat acenteleri veya hoteliniz aracılığı ile de bilet ayarlamanız mümkün.

Ülke oldukça modern sayılabilecek otoyollara sahip. O yüzden ülke içerisinde bir uçtan diğer uca konforlu bir şekilde otobüs bulmak mümkün. Bizdeki gibi 2+1, geniş ve rahat koltuklu, klimalı araçlarda, çok ekonomik sayılabilecek tutarlarla uzun yolculuklar yapabilmeniz mümkün. Tek olumsuz tarafı hareket saatlerine pek sadık değiller.

Şehir içinde gezginler için en uygun ulaşım aracı taksilerdir. Taksilerde taksimetre bulunmaz, aracınızı başkalarıyla paylaşabilirsiniz. Araca binmeden önce anlaşıp fiyatı belirlemeniz yararınıza olur. Yoldan geçen özel araçlar da taksi gibi durup sizi istediğiniz yere götürmek isteyebilir. Ayrıca "uber" benzeri yerel "snapp" uygulaması da özellikle gençler arasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Taksilerin hemen hemen 4'te 1'i fiyatına seyahat etmek mümkündür.

Şehirde metro hattı da bulunmaktadır. Otobüs ağı yaygın olup, ayrıca trafikte öncelikli konumları mevcut. Kendilerine ayrılmış özel şeritleri bulunmaktadır. Araçlarda para kabul ediliyor, ancak nereye gideceğiniz konusunu çözmek size kalmış. Durakta bekleyen öğrenciler yardım etmek konusunda oldukça cömert. Benim yol sorduğum bir öğrenci ingilizce bilmemesine rağmen ablasını arayıp, yardımcı olmaya çalıştı.

Eğer kalacağınız yeri şehir merkezine yakın seçerseniz görülmesi gereken önemli yerler yürüme mesafesinde olacaktır. Yine de İsfahan büyük bir şehir ve yürüyerek gezmeniz zaman alıcı ve yorucu olabilir.

İnsanları

İsfahan insan yapısı olarak Şiraz'a benziyor. Kaşan, Yazd ya da Qhum gibi şehirlere göre daha modern. Akşamları meydanlar, parklar insan dolu. Yazd ve Şiraz'da pek görmediğim kafe kültürü burada yerleşmiş. Yazd veya Şiraz'da hiç yanınıza uğramayan turist rehberleri burada biraz daha girişken olmuş, sürekli bir tur veya rehberlik satmak peşindeler.

Buralara geldiğinizde İsfahan'ı ve insanlarını anlamanın en güzel yolu onu kendi insanlarından dinlemek. Couchsurfing, Facebook, Tinder gibi uygulamalarla ingilizce bilen kişilere ulaşabilir, onlara bir kahve ısmarlayarak şehri bir de onların ağzından dinleyebilirsiniz. Bu arada teknoloji ile aranız iyi değilse, yolda bir selam ve gülümseme güzel bir sohbeti başlatabiliyor.

Aileleri, çocukları parklarda zaman geçirirken görmek mümkün. Trafiğe kapalı yürüyüş caddelerinde, dükkanlar önünde kalabalıklar görünüyor. Kitap dükkanlarının sayısı dikkati çekiyor. Şehirde tanıştığımız genç arkadaşlar rejimin şimdilik kitaplara pek karışmadığını, insanların da isyanlarını dile getirmek için sık sık edebiyatı kullandığını belirtiyor.

İsfahan'a ne zaman gelmeli? Ne kadar süre yeterli olur?

İsfahan ülkenin orta güney kısmında yer alıyor. Dolayısıyla yıl içerisinde ılıman güzel bir iklime sahip. Bahar aylarında bile yakıcı güneşle karşılaşabilirsiniz. Gezmek için en ideal aylar ilk ve sonbahar ayları. Sabah ve akşamları üzerinize bir şeyler almanız gerekebilecek ise de, öğlen saatleri güneş yanıklarına bile sebep olabiliyor.

Şehrin önemli tarihi eserleri, camileri, park ve meydanları bir gün içerisinde görülebilir. Yine şehrin yakınında bulunan Verzenah denen kasabaya yakın 15-20 km uzunluğundaki çöl, günü birlik tur için ideal konumda bulunuyor. Dolayısıyla İsfahan'a tam anlamıyla hakim olabilmek için en az 2 ideal olarak 3 gün önerilebilir.